Hitzen joan-etorriak

Gaur hamabost, pare bat ariketa jarri genizkizuen; ez dakigu egin dituzuen ala ez, baina gu, badaezpada, erantzunak ematen ari gara. Aurrekoan silueta hitzarena kontatu genizuen; oraingoan, lehenengo galderari helduko diogu.

1. Gaztelaniazko hitz hauetatik zein dira euskaratik hartutakoak?

aguín, aquelarre, arangorri, arrabio, bardo, betarraga, bolo, cartolas, cencerro, cenzaya, chaparro, chatarra, chirimbolo, chistera, chistorra, chueca, esguín, fardel, gabarra, ganzúa, guiri, izquierdo, jorguín, lamia, laya, lurte, mochil, muga, órdago, orzaya, peto, sabaya, sarama, sinsorgo, zaborra, zacuto, zamarra, zurrón.

Erantzuna: guztiak, gorriz markatu ditugunak izan ezik.

Hiztegian (DRAE: Diccionario de la lengua española) begiratzen baduzue, informazio hau jasoko duzue:

bardo. (Del celtolat. bardus; cf. irl. ant. bard y galés bardd 'poeta'). 
betarraga. (Del fr. betterave) 
bolo. (Del prov. bola, y este del lat. bŭlla, burbuja, bola). 
fardel. (Del fr. ant. fardel, hoy fardeau). 
lamia. (Del lat. lamĭa). 
peto. (Del it. petto, pecho, y este del lat. pectus, pecho). 
zaborra. (Del lat. saburra).

Gainerako guztiei, euskal jatorria aitortzen die ("Del vasco") Real Academiak. 

Adibidez: 

guiri. (Acort. del vasco guiristino, cristino).

1. m. coloq. Ál. tojo (‖ planta papilionácea). 

2. com. Nombre con que, durante las guerras civiles del siglo XIX, designaban los carlistas a los partidarios de la reina Cristina, y después a todos los liberales, y en especial a los soldados del gobierno. 

3. com. coloq. Turista extranjero. La costa está llena de guiris. 

4. com. coloq. Miembro de la Guardia Civil.

mochila. (De mochil).

mochil. (Del vasco motxil, dim. de motil, muchacho).

1. m. Muchacho que sirve a los labradores para llevar o traer recados a los mozos del campo.

Beraz, euskarazko hitzekin dago eginda ia osorik esaldi hau: 

"Giri motxiladun asko etortzen zen garai batean Jazzaldira".

Baina euskarazko hiztegietan begiratzen badugu, honela beharko luke: "Atzerritar bizkar-zorrodun asko...". Alegia, esportatu genituela hitz horiek eta ez direla bueltan etorri.

Cenzaya eta orzaya, berriz, ageri dira Euskaltzaindiaren Hiztegian beste grafia batekin: seintzain eta haurtzain. Bai, bai: umezain esan nahi dute hitz horiek. Damero maldito bat egiten ari ginela, "criada destinada a cuidar niños" definizioari zegokion hitza aurkitu genuen, ordura arte ezezaguna: orzaya. Konturatu ginen euskararen mailegua izan zitekeela, eta hala baieztatu DRAEn.

Bada, jolas honekin jarraitu nahi baduzue, DIRAEn eta Wikipedian aurkituko dituzue gaztelaniara euskaratik iritsi diren hitzen zerrendak.