Lagunduko zaitut etxera, amari pastela egiten laguntzeko? Uste okerrak (I)

Gure ikasleei entzuten dizkiegunak entzunda, frogatuta dago uste oker asko dagoela euskara zuzenaren gainean. Sarritan entzuten diren komentarioetako bat:

- "Etxera lagunduko dizut", ez: "lagunduko zaitut".

- "Patxik lagundu nau lana egiten", ez: "Patxik lagundu dit".

Eta, jakina, azaltzeko eskatzen zaionean zuzentzaileari, berehala erantzuten du:

- "Lagundu zaitut" = acompañar; "lagundu dizut" = ayudar.

Entzuleak Hegoaldeko euskaldunen gaztelanian ere hitz egiten badu, ez du batere argi izango azalpena, berak kasu bietan ayudar erabiltzen du-eta gehienetan: “¿Te ayudo a casa?”

Izan ere, lagundu aditzaren erregimenaren arabera egin beharko litzatekeen esanahi-bereizketa ez da inon inoiz egin: geografikoa baino ez da lagundu + zaitut (NOR-NORK) edo lagundu + dizut (NOR-NORI-NORK) aldaeren arteko banaketa, eta ez esanahiari lotua. Argitzeko: lagundu zaitut Iparraldeko hizkeretan erabiltzen dute, eta lagundu dizut Hegoaldeko hizkeretan erabiltzen dugu, kasu guztietan. 

Euskaltzaindiak 39. arauan dioen legez:

“Lagundu, laguntzen aditzaren erregimena NOR-NORI-NORK izan da Iparraldean XVII. gizaldi arte; baina geroztik Iparraldeko tradizioaren arabera NOR-NORK besterik ez da. Hegoaldean, ordea, NOR-NORI-NORK da nagusi. Beraz, euskara batuan bi formak dira onartzekoak”.

Eta adierei dagokienez, Euskaltzaindiaren Hiztegian dakarrenez:

“[Oharra: Iparraldean, Etxera lagunduko zaitut, Lanean lagundu zuen esaten da, eta Hegoaldean, Etxera lagunduko dizut, Lanean lagundu zion]”.

 Hortaz, nork bere ingurukoa erabili dezala trankil-trankil, batere bereizketa semantikorik gabe.

KZko kide batek beste bati Piz Badile-ko tontorrera igotzen
lagundu zioneko argazkia

KZko beste kide honi emazteak egunero laguntzen dio
etxera (tabernara desbideratu ez dadin)