Koma bat gorabehera, berdin-berdin ulertzen da, ezta?

Koma pobrea da, idazle askok arbuiatua, baina batzuetan sekulako garrantzia dauka testu batean. Inoiz edo behin, esanahiak bereizteko balio du.

Ikusi dezagun hiru adibiderekin:

1. adibidea
Eman dezagun afari bat antolatu dugula lagunekin hauteskundeen emaitzak ospatzeko, eta kontu korronteko diru guztia xahutu dugula horretarako: arkumea eta bisigua erosi ditugu. 

1. Lehenengo arkumea jango dugu. 
2. Lehenengo, arkumea jango dugu.

Hor komaren beharrik ikusten ez duenak azaldu dezala nondik demontre atera behar duen bigarren (eta akaso hirugarren, laugarren...) arkumea!

2. adibidea (Klasiko bat: -tzeko amaieradunak)
Mendiko bizikleta saldu behar izan dut Kubara joateko dirua eskuratzearren.

1. Ozeanoa zeharkatzeko mendiko bizikleta saldu behar izan dut.
2. Ozeanoa zeharkatzeko, mendiko bizikleta saldu behar izan dut.  

Lehen esaldian, "ozeanoa zeharkatzeko mendiko bizikleta" dena batera irakurri behar litzateke, eta ez dauka noski zentzu handirik (literatura surrealistan salbu); hau da, badaude ozeanoa zeharkatzeko balio duten mendiko bizikleta batzuk, nonbait. Horixe diosku komarik jarri ezean.



Hainbat daude gisa honetakoak: 

1. Irakurtzen ikasteko liburu bat oparitu zidan: Umearen laguna. (Zer oparitu zidan?: Irakurtzen ikasteko propio idatzitako liburu bat)
   
2. Irakurtzen ikasteko, liburu bat oparitu zidan: Xabiertxo. (Irakurtzen ikasteko, zer oparitu zidan?: liburu bat)

 
3. adibidea
Pako Aristiren Euskararen isobarak liburua irakurtzen ari garela, Jose Maria Satrustegiren pasarte honekin egin dugu topo:

«Nafarroako konkistaren bitartez euskal hizkuntza berrindartzeko ekimen guztiak [...]»

Eta bertan endredatura geratu gara: "Nola arraio Nafarroako konkistaren bitartez euskara berrindartu?"

«Nafarroako konkistaren bitartez euskal hizkuntza berrindartzeko ekimen guztiak bertan behera geratu ziren, hizkuntza nazionalek euren hazkunde-hasiera ofiziala izan zuten une berean, eta horrek euskararen normalizazioa zeharo baldintzatu zuen.»

Jakina, guztiz alderantziz ulertu behar dela konturatu gara, behin pasarte osoa irakurrita:

«Nafarroako konkistaren bitartez, bertan behera geratu ziren euskal hizkuntza berrindartzeko ekimen guztiak, [...]»

Koma ziztrin batek zenbat aldatzen duen!!